Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia
Đối với những khái niệm không giống, coi Ngụy.
Bạn đang xem: ngụy tạo
Tào Ngụy |
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bạn dạng ngữ
| |||||||||
220–265 | |||||||||
![]() Tam Quốc năm 226 Tào Ngụy Thục Hán Đông Ngô | |||||||||
Vị thế | Đế quốc | ||||||||
Thủ đô | Lạc Dương | ||||||||
Ngôn ngữ thông dụng | Tiếng Trung | ||||||||
Tôn giáo chính | Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo với mọi tín ngưỡng bạn dạng địa | ||||||||
Chính trị | |||||||||
Chính phủ | Quân chủ | ||||||||
Hoàng đế | |||||||||
• 220 - 226 | Tào Ngụy Văn Đế | ||||||||
• 226 - 239 | Tào Ngụy Minh Đế | ||||||||
• 239 - 254 | Tào Ngụy Phế Đế | ||||||||
• 254 - 260 | Tào Ngụy Thiếu Đế | ||||||||
• 260 - 265 | Tào Ngụy Nguyên Đế | ||||||||
Lịch sử | |||||||||
Thời kỳ | Tam Quốc | ||||||||
• Tào Phi cướp quyền trong phòng Hậu Hán | 220 | ||||||||
• Nhà Nguỵ khử Thục (trên danh nghĩa) vì chưng Tư Mã Chiêu | 263 | ||||||||
• Nhường ngôi mang đến Nhà Tấn | 265 | ||||||||
Dân số | |||||||||
• | 4.400.000 | ||||||||
Kinh tế | |||||||||
Đơn vị tiền tệ | xu | ||||||||
|
Một phần của loạt bài bác về |
Lịch sử Trung Quốc |
---|
![]() |
Tiền sử
|
Cổ đại
|
Đế quốc
|
Hiện đại
|
Liên quan
|
|
Tào Ngụy (曹魏) là một trong vô 3 vương quốc thời Tam Quốc vô lịch sử vẻ vang Trung Hoa, đế kinh ở Lạc Dương. Tào Ngụy bởi Tào Tháo thi công nền móng tuy nhiên nam nhi Tào Tháo là Tào Phi là kẻ thiết lập nên Tào Ngụy. Tào Phi là vị nhà vua thứ nhất của Tào Ngụy. Tào Ngụy đã trở nên Tư Mã Viêm xóa bong và lập nên ngôi nhà Tây Tấn vô mon 2 dương lịch năm 266, tiếp sau đó thống nhất Trung Quốc. Nhà Ngụy kéo dãn dài kể từ 220 cho tới 266 bám theo dương lịch, cướp cứ vùng bắc Trung Quốc.
Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Thành lập[sửa | sửa mã nguồn]
Vào thời gian ngôi nhà Hán suy giảm, điểm Bắc Trung Quốc nằm trong quyền thám thính soát của Tào Tháo. Nước Ngụy manh nha tạo hình từ lúc cuối thời Đông Hán.
Vào năm 213, Tào Tháo được Hán Hiến Đế Lưu Hiệp phong thực hiện "Ngụy Công" (thực hóa học là nghiền Hiến Đế phong) và được trao quyền chiếm hữu Ngụy quận và 9 quận nằm trong Ký châu thực hiện nước riêng rẽ, đóng góp thủ phủ ở Nghiệp Thành. Nước Ngụy của Tào Tháo với tư cơ hội là một trong nước chư hầu ở trong cương vực ngôi nhà Hán chính thức tạo hình. Tháng 11 năm 213, Tào Tháo thiết lập một máy bộ triều đình nước Ngụy riêng không liên quan gì đến nhau, đem Thượng thư mệnh lệnh, Thị trung và 6 viên khanh. Chung Do được cử thực hiện Tướng quốc.
Năm 216, Tào Tháo nghiền Hiến Đế phong thực hiện "Ngụy Vương". Ngày 15 mon 3 năm 220, Tào Tháo mệnh chung, con cái trưởng là Tào Phi kế tiếp ngôi "Ngụy Vương". Cũng vô năm này, ngày 11 mon 12, Tào Phi cướp ngôi của Hán Hiến Đế và tự động xưng là vua, lập nên nước Ngụy. Gần như tức thì tiếp sau đó, Lưu Bị đăng vương vua lập đi ra nước Thục Hán nhằm nối tiếp dòng sản phẩm dõi trong phòng Hán, và Tôn Quyền mang đến sứ fake thanh lịch xưng thần với Tào Phi và để được phong thực hiện Ngô Vương, tiếp sau đó đăng vương vua của Đông Ngô vô năm 229.
Tào Ngụy không nhiều cuộc chiến tranh với Đông Ngô như với Thục Hán. Từ khi 3 vương quốc đầu tiên xưng hiệu, trong tầm rộng lớn 40 năm, Tào Ngụy và Thục Hán tiến công nhau 15 phiên, 6 phiên thời Gia Cát Lượng thực hiện quá tướng mạo ở Thục (Lục xuất Kỳ Sơn) và 9 phiên khi Khương Duy thế quyền lãnh đạo quân sự chiến lược bên trên nước này (Cửu trừng trị trung nguyên).
Suy vong[sửa | sửa mã nguồn]
Thực quyền vô triều đình Tào Ngụy vẫn rớt vào tay bọn họ Tư Mã sau khoản thời gian Ngụy Minh Đế Tào Duệ mất mặt (239). Tư Mã Ý khử quan tiền phụ chủ yếu vô tông thất ngôi nhà Ngụy là Tào Sảng và tóm đầy đủ quyền bính. Sau khi Ý bị tiêu diệt, con cái là Tư Mã Sư lên thay cho, truất phế Tào Phương, lập Tào Mao thực hiện vua (254). Năm 260, em Tư Mã Sư là Tư Mã Chiêu giết thịt Mao lập Tào Hoán.
Trương Đễ, quá tướng mạo Đông Ngô thời Tam quốc, nhận xét ngôi nhà Tào Ngụy phía bên ngoài ko lấy được lòng dân, phía bên trong thì bọn họ Tư Mã vẫn kiểm soát triều đình nên bị tiêu vong là lẽ đương nhiên[1]:
- Tào Tháo dẫu công quấn Trung Hạ, uy chấn tứ hải, (nhưng) ưu thích quyền thuật, chinh trừng trị ko thôi, dân kinh oai phong tuy nhiên ko lưu giữ đức vậy. Phi, Duệ nối ngôi, còn tàn ngược rộng lớn, vô xây cung thất, ngoài kinh hùng hào, đông đúc tây rong ruổi, ko năm nào là yên; bọn họ khiến cho phật lòng dân, vẫn nhiều ngày rồi. Cha con cái Tư Mã Ý kể từ khi tóm quyền, rất nhiều lần lập công, dẹp vứt nghiêm ngặt tuy nhiên công bố ơn huệ, vì thế bọn họ mưu kế đồ gia dụng thực hiện chúa tuy nhiên cứu vãn trị căn căn bệnh ấy, lòng dân bám theo về, đã và đang lâu rồi. Bởi thế Hoài Nam tía phiên loàn, tuy nhiên phúc tâm ko rối; chết choc của Tào Mao, tứ phương chẳng động... Cái nền tảng gốc rễ của mình vững chãi rồi, gian lận kế tiếp vẫn lập rồi.
Tháng chạp năm Ất Dậu (tháng hai năm 266), con cái Tư Mã Chiêu là Tư Mã Viêm cướp ngôi vua của Tào Hoán, lập nên ngôi nhà Tấn. Tào Ngụy mất mặt kể từ tê liệt.
Chế chừng trạm gác điền[sửa | sửa mã nguồn]
Để giải quyết và xử lý yếu tố thực phẩm của quân team và dân bọn chúng, cỗ tướng mạo của Tào Tháo là Cức Đê khuyến nghị tổ chức triển khai trạm gác điền và được gật đầu đồng ý. Tào Tháo cử Mao Giới, Nhậm Tuấn là Điển nông trung bác sĩ tướng mạo công ty cai quản về chấn hưng nông nghiệp. Cức Đê được cử thực hiện Đồn điền Đô úy công ty cai quản việc thi công trạm gác điền bên trên điểm Hứa Xương. Tất cá những khu vực đều phải để chức quan tiền thường xuyên trách móc về trạm gác điền. Đồn điền trở nên quốc sách của tập đoàn lớn bọn họ Tào.
Tại những vùng cứ 50 hộ dân cày được thích hợp trở nên một trạm gác bởi Đồn điền Tư mã vận hành. Cấp bên trên của Đồn điền Tư mã là những quan tiền chức Điển nông bên trên những quận, thị trấn. Mỗi hộ canh tác kể từ 30 cho tới 50 hình mẫu ruộng. Nếu sử dụng trâu trườn của Nhà nước thì sau khoản thời gian thu hoạch cần nộp 6/10 huê lợi, dân cày thu về 4/10. Nếu sử dụng trâu trườn riêng rẽ thì sau khoản thời gian thu hoạch cần nộp 5/10 huê lợi. Đồn điền hỗ trợ mang đến quân Tào mặt hàng triệu hộc quân lộc, giải quyết và xử lý được nhu yếu thực phẩm. Có năm vùng Trung Nguyên gặp gỡ thiên tai, Tư Mã Ý vẫn vận trả kể từ Quan Trung cho tới 5 triệu hộc lộc tiếp tế. Cuối đời Ngụy, trạm gác điền quân sự chiến lược và dân sự ở nhị vùng bắc và phái nam sông Hoài đem số lượng dân sinh lên tới mức 30 vạn người. Số quân lộc tích trữ được đầy đủ hỗ trợ mang đến trận chiến trong phòng Tây Tấn trong tương lai chi tiêu khử Đông Ngô. Chế chừng trạm gác điền vẫn tạo ra hạ tầng vững chãi mang đến cơ quan ban ngành bọn họ Tào đáp ứng thực phẩm mang đến cơ quan ban ngành Ngụy Tấn.
Năm 265, Tư Mã Viêm lên chấp chủ yếu vẫn đi ra mệnh lệnh huỷ vứt chính sách trạm gác điền của Tào Ngụy. Chế chừng trạm gác điền xong xuôi.
Dân số[sửa | sửa mã nguồn]
Tổng cương vực của tía nước Ngụy, Thục, Ngô rộng lớn rộng rãi đối với thời Đông Hán. Ba nước ko thể kiêm tính được nhau nên tính cho tới chuyện nằm trong cải tiến và phát triển đi ra phía bên ngoài, tích lũy những cỗ tộc láng giềng nhỏ yếu ớt rộng lớn và văn hóa truyền thống tầm thường cải tiến và phát triển rộng lớn. Ngụy hàng phục người Tiên Ty, Ô Hoàn; Thục tích lũy người Di ở phía phái nam và người Khương ở Thanh Hải; Ngô hàng phục những tộc Bách Việt ở vùng núi tía tỉnh Giang, Chiết, Hoãn[2].
Xem thêm: kinnporche
Về số lượng dân sinh, ngôi nhà Ngụy là mạnh mẽ nhất. Khi ngôi nhà Ngụy mất mặt (265), vương quốc này còn có rộng lớn 663.423 hộ mái ấm gia đình và 4.190.891 người vô phạm vi biên thuỳ của tôi. Nhà Ngụy khi khử Thục đem số lượng dân sinh vội vàng 4 phiên Thục[3]. Tào Ngụy cướp rộng lớn 58% số lượng dân sinh và khoảng tầm 40% diện tích S toàn Trung Quốc khi tê liệt. Với những nguồn lực có sẵn này, ngôi nhà Ngụy hoàn toàn có thể đem tới 400.000 quân trong lúc ngôi nhà Thục và Ngô hoàn toàn có thể đem 100.000 và 230.000 quân tương ứng: khoảng tầm 10% dân số[4].
Sản xuất nông nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]
Các công trình xây dựng giao thông đường thủy đại quy tế bào cũng khá được thi công. Đặng Ngải ý kiến đề nghị thi công nhị con cái kênh bên trên Hoài Dương và Bách Xích trong lúc tổ chức thi công trạm gác điền bên trên Hoài Bắc nhằm dẫn nước sông Hoàng Hà thông với sông Hoài, sông Dĩnh nâng chiều nhiều năm số kênh moi bên trên vùng này lên tới mức rộng lớn 300 dặm, hỗ trợ đầy đủ nước tưới mang đến rộng lớn 2 vạn khoảnh ruộng. Sản lượng thực phẩm được tạo thêm, những trạm gác điền bên dưới thời Ngụy đều sở hữu sản lượng cao hơn nữa thời Đông Hán thật nhiều. Theo sự đánh giá trong phòng tư tưởng Phó Huyền (217 – 278), thời Tây Tấn, mỗi từng mẫu ruộng thô đem sản lượng rộng lớn 10 hộc, những vùng ruộng nước đem sản lượng bao nhiêu chục hộc.
Thế phả những nhà vua Tào Ngụy[sửa | sửa mã nguồn]
nhận nuôi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ngụy Vũ Đế Tào Tháo 155-220 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ngụy Văn Đế Tào Phi 187-220-226 | Nhậm Thành Uy vương Tào Chương 189-223 | Yên vương Tào Vũ ?-278 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ngụy Minh Đế Tào Duệ 205-226-239 | Đông Hải Định vương Tào Lâm ?-249 | Tế Nam vương Tào Khải | Ngụy Nguyên Đế Tào Hoán 246-260-266-303 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ngụy Thiếu Đế Tào Mao 242-254-260 | Ngụy Phế Đế Tào Phương 231-239-254-274 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Các vua Tào Nguỵ[sửa | sửa mã nguồn]
STT | Miếu hiệu | Thụy hiệu | Họ tên | Niên hiệu | Trị vì |
---|---|---|---|---|---|
0 | Không có | Cao Hoàng Đế (高皇帝) | Tào Đằng | truy phong | |
Thái Hoàng Đế (太皇帝) | Tào Tung | ||||
Thái Tổ (太祖) | Vũ Hoàng Đế (武皇帝) | Tào Tháo | Kiến An (建安) (niên hiệu của Hán Hiến Đế) | ||
1 | Thế Tổ (世祖) | Văn Hoàng Đế (文皇帝) | Tào Phi | Hoàng Sơ (黄初) | 220 -226 |
2 | Liệt Tổ (烈祖) | Minh Hoàng Đế (明皇帝) | Tào Duệ | Thái Hòa (太和) (227-233)
Thanh Long (青龙) (233- 237) |
226 -239 |
3 | Không có | Lệ Công (厉公) | Tào Phương | Cảnh Sơ (景初) 239 Chính Thủy (正始) (240–249) Gia Bình (嘉平) (249–254) |
239 -254 |
4 | Hương Công (鄉公) | Tào Mao | Chính Nguyên (正元) (254-256) Cam Lộ (甘露) (256-260) |
254 -260 | |
5 | Nguyên Hoàng Đế (元皇帝) | Tào Hoán | Cảnh Nguyên (景元) (260-264) Hàm Hy (咸熙) (264-266) |
260 -266 |
Các hero quan tiền trọng[sửa | sửa mã nguồn]
- Tào Tháo
- Tư Mã Ý
- Tào Phi
- Tào Nhân
- Tào Hồng
- Tào Chân
- Bàng Đức
- Điển Vi
- Giả Hủ
- Hạ Hầu Đôn
- Hạ Hầu Uyên
- Hứa Chử
- Lý Điển
- Lưu Hoa
- Mãn Sủng
- Nhạc Tiến
- Quách Gia
- Tuân Du
- Tuân Úc
- Trình Dục
- Trương Cáp
- Trương Liêu
- Từ Hoảng
- Quách Hoài
- Tào Tuấn
- Tào Phương
- Tào Hoán
- Tào Mao
- Tào Thực
- Tào Chương
- Tư Mã Chiêu
- Tư Mã Sư
- Tư Mã Viêm
- Vu Cấm
- Chung Hội
- Đặng Ngải
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Tam Quốc
- Thục Hán
- Đông Ngô
- Nhà Tấn
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Tư trị thông giám. NXB Văn học tập. Tập 5 - Ngụy kỷ, quyển 10, trang 338-339
- ^ Lê Đông Phương (2007), sách vẫn dẫn, tr 438
- ^ Học viện quân sự chiến lược cung cấp cao, sách vẫn dẫn, tr 90-91
- ^ Tam Quốc bình giảng - Nguyễn Tử Quang, Nhà xuất bạn dạng Tổng thích hợp An Giang, 1988
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- Cát Kiếm Hùng công ty biên (2006), Bước thịnh suy của những triều đại phong loài kiến Trung Quốc, Nhà xuất bạn dạng Văn hoá thông tin
- Lê Đông Phương (2007), Kể chuyện Tam Quốc, Nhà xuất bạn dạng Đà Nẵng
- Học viện quân sự chiến lược cung cấp cao (1992), Lịch sử Trung Quốc kể từ cổ xưa cho tới Năm đời mươi nước.
Bình luận